Staranna ochrona plantacji buraka cukrowego przed zachwaszczeniem jest podstawowym elementem osiągnięcia plonu (zysku) na zakładanym poziomie. To roślina uprawna, która przy intensywnym zachwaszczeniu reaguje obniżką plonu. Szeroki rozstaw rzędów oraz mała liczba roślin na 1 m kw. stanowią dobre warunki do rozwoju chwastów, szczególnie we wczesnych fazach wzrostu buraka cukrowego.
Wzrost chwastów w niższych temperaturach i przy słabym zaopatrzeniu w wodę jest zawsze większy niż rośliny uprawnej, stąd wykonanie zabiegu herbicydowego w początkowym okresie rozwoju buraka cukrowego jest niezbędne.Wybór programu ochrony herbicydowej zależny jest od: warunków pogodowych (susza, niska lub wysoka temperatura, zbyt mokro, co uniemożliwia wjazd
w pole), glebowych (wysoka zawartość próchnicy w glebie, niskie pH, typ gleby), znajomości składu botanicznego chwastów (historia pól) oraz możliwości organizacyjnych gospodarstwa (wybór systemu zabiegów doglebowo-nalistnych lub nalistnych). Decyzja o wykonaniu zabiegu powinna być podjęta wtedy, gdy chwasty znajdują się w fazie nie starszej niż początek pierwszej pary liści właściwych (dwuliścienne). Powszechnie znana metoda dawek dzielonych umożliwia nam skuteczne kontrolowanie zachwaszczenia we wczesnych fazach rozwojowych buraka, nie powodując przy tym uszkodzeń młodych roślin. Kombinację zabiegów doglebowo-nalistnych wybieramy wówczas, gdy zaistnieją korzystne warunki, czyli gleba będzie wilgotna.
Program ochrony
Do pierwszego zabiegu zaleca się herbicydy, które wnikają przez korzenie kiełkujących chwastów. Do tej grupy zaliczamy preparaty zawierające następujące substancje czynne: etofumesat – skuteczny przeciw przytulii czepnej, szarłatowi szorstkiemu; lenacyl – usuwa komosę białą, rdest plamisty; chlorydazon – komosa biała, rdest powojowaty; metamitron – specjalista od zwalczania samosiewów rzepaku i psianki czarnej. Wyżej wymienione herbicydy zwalczają lub ograniczają więcej gatunków chwastów, ale podano tylko te najbardziej uciążliwe. Metoda dawek dzielonych przy stosowaniu herbicydów nalistnych znana jest od wielu lat. Dwukrotny lub trzykrotny zabieg pozwala na optymalną kontrolę zachwaszczenia przy jednoczesnym zminimalizowaniu fitotoksyczności dla buraka. Nie jest to regułą – ze względów ekonomicznych zaleca się zabiegi cztero- lub pięciokrotne w tzw. programie mikrodawek, które zapewniają zwiększenie efektu chwastobójczego oraz zmniejszają ryzyko uszkodzeń w przypadku niekorzystnych warunków pogodowych. Zalecając tę metodę, należy pamiętać o włączeniu do systemu zabiegów adiuwantów na bazie estrów metylowych i kwasów tłuszczowych z emulgatorami i rozpuszczalnikiem. Przykładowym produktem dostępnym na rynku jest Atpolan Bio 180 EC.
Co stosować?
Zalecane substancje o działaniu nalistnym to: triflusurfuronmetylowy – na blekot pospolity, samosiewy r zepaku, rdest ptasi; fenmedifam – zwalcza gwiazdnicę pospolitą, jasnoty, poziewnik szorstki; desmedifam (substancja zostaje wycofana w 2020 r.) – na komosę białą, szarłat szorstki; chinomerak – p rzytulia c zepna; chlopyralid – dymnica pospolita, blekot pospolity. Podobnie jak wcześniej, w tym miejscu wymieniono tylko część chwastów wrażliwych. Stosując metody ochrony, należy pamiętać o nieprzekroczeniu substancji czynnej w okresie wegetacyjnym na określonej powierzchni. Herbicydy zarejestrowane w ochronie buraka cukrowego to przykładowo: Beetup Compact 160 EC (desmedifam 80 g, fenmedifam 80 g), Betanal MaxxPro 209 OD (fenmedifam 60 g, desmedifam 47 g, etofumesat 75 g, lenacyl 27 g), Kemifam Super Koncentrat 320 EC (fenmedifam 160 g, desmedifam 160 g), Kemiron Koncentrat 500 SC (etofumesat 500 g), Safari 50 WG (triflusulfuron metylowy 500 g), Goltix 700 SC (metamitron 700 g), Pyramin 65 WG (chlorydazon 650 g), Venzar 80 WP (lenacyl 800 g). Nowością w ochronie buraka cukrowego przed chwastami jest preparat Conviso One zawierający foramsulfuron i tienkarbazon metylu, który może być stosowany wyłącznie w odmianach buraka cukrowego wykazujących odporność na herbicydy z grupy sulfonylomoczników. Chwasty jednoliścienne, jak np. perz zwyczajny, włośnice, chwastnica jednostronna skuteczniezwalczane są przez graminicydy (Targa 10 EC). Substancją od lat stosowaną w ochronie buraka przeciw chwastom dwuliściennym jest fenmedifan, który niestety jest na liście produktów zagrożonych wycofaniem.
