Powodzenie uprawy jest uzależnione od wielu czynników takich jak: gatunek rośliny, jej odmiana, warunki klimatyczne, wodne oraz żyzność gleby, na którą składają się : minerały, woda, powietrze, materia organiczna, życie biologiczne. Niestety większość gleb w Polsce to gleby zbyt lekkie lub zbyt zbite, z niedostateczną ilością materii organicznej (1-2% – ideał to 4-5%). Oprócz tych czynników ważny jest również odczyn gleby. (wg GUS w Polsce aż 12% gleb posiada odczyn bardzo kwaśny, 25% – kwaśny, a 35% odczyn lekko kwaśny. Na zakwaszenie gleb wpływa wiele czynników: klimat, rodzaj skały macierzystej oraz działalność rolnicza i przemysłowa człowieka.
Wymagania roślin uprawnych co prawda różnią się w zależności od gatunku, ale większość z nich preferuje odczyn w przedziale od 5,6-7,0 pH, co oznacza że w większości przypadków gleby pod uprawy będą wymagały podniesienia odczynu przez wapnowanie. Niektóre rośliny bardzo silnie negatywnie reagują na zbyt niskie pH gleby, takimi gatunkami są najczęściej w Polsce uprawiane: pszenica, jęczmień, kukurydza, rzepak, gorczyca, bobik, lucerna, koniczyna, nostrzyk, wyka, soja, kapusta pastewna i biała, cebula, szpinak, czosnek, seler, sałata, wiśnia, czereśnia i śliwa. Dla nich optymalne pH to 6,0-7,5.
Aby zapewnić optymalny odczyn gleby, odpowiednią strukturę oraz zasobność w materię organiczną konieczne jest regularne wapnowanie gleb. Wapnowanie wpływa korzystnie również na poprawę właściwości fizycznych warstwy ornej oraz polepszenie ich właściwości chemicznych i biologicznych. Przyczynia się do zwiększenia dostępności dla roślin wielu składników pokarmowych oraz rozwój korzystnej mikroflory glebowej.
Wpływ wapnowania na fizyczne właściwości gleb przejawia się między innymi tworzeniem związków mniej rozpuszczalnych w wodzie, co ogranicza ich wymywanie do głębszych warstw. W ten sposób powstają gruzełki glebowe, co jest szczególnie korzystne na glebach ciężkich i zbyt lekkich. W efekcie tego gleba, gdy jest bardziej wilgotna, nie zlepia się, natomiast wysuszona nie twardnieje i nie tworzy na swojej powierzchni skorupy, co przekłada się na jej łatwiejszą uprawę.
Nawozy wapniowe, zwłaszcza węglanowe, wniesione do gleby powodują wzrost ilości próchnicy glebowej oraz poprawę jej jakości. Zabieg ten przyspiesza rozkład i mineralizację substancji organicznej, organicznych związków azotowych, a także proces nitryfikacji, który najintensywniej przebiega przy odczynie słabo kwaśnym lub obojętnym. Wapnowanie wpływając na lepszą przewiewność gleb przeciwdziała bardzo niekorzystnym procesom denitryfikacji, prowadzącym do strat azotu. Wapnowanie modyfikuje również przemiany i pobieranie pierwiastków przez rośliny. Wpływa na zmniejszenie w glebie stężenia toksycznych dla roślin jonów glinu, żelaza i manganu. Przyczynia się do efektywniejszego pobierania przez rośliny azotu w formie amonowej. Prowadzi do uruchomienia fosforu, tym samym przyczyniając się do zwiększenia jego wykorzystania przez rośliny. Wapnowanie przyczynia się także do wzrostu ilości wymiennego wapnia i magnezu oraz zwiększenia przyswajalności dla roślin molibdenu. Regulacja odczynu gleby korzystnie oddziałuje na rozwój pożytecznych bakterii a dzięki ich działalności zapewniona jest dostępność składników pokarmowych dla roślin, a tym samym pozytywnie oddziaływanie na wielkość i jakość uzyskanego plonu. Wapnowanie wpływa również na ograniczenie występowania w glebie szkodliwych dla roślin grzybów i pasożytów, które lepiej rozwijają się w środowisku kwaśnym. Wapnowanie gleb staje się koniecznością na glebach intensywnie uprawianych rolniczo, tam gdzie stosowana jest duża ilość nawozów (głównie azotowych), środków ochrony roślin.
Potrzeby wapnowania gleb uzależnione są od odczynu, który najlepiej określić metodą laboratoryjną pobierając próbki gleby i dostarczając je do stacji rolniczej. Wapnowanie przeprowadza się średnio co 2-4 lat w zależności od pH gleby i klasy gleby. Wapnowanie można stosować w okresie letnio-jesiennym lub wczesnowiosennym. Jeżeli jesienią nie stosujemy nawozów naturalnych wapnowanie przeprowadzamy przed orką siewną, względnie przedzimową.
Do wapnowania najlepiej wybierać wapno węglanowe, pochodzące ze skał wapiennych o jak najwyższej reaktywności (95-100%) oraz o wysokiej zawartości wapna (45-50% w przeliczeniu na CaO). Nie należy do wapnowania używać wapna tlenkowego, ponieważ pomimo że bardzo szybko działa i czyści pole z patogenów (np.: kiły kapustowatych) to niestety nieodwracalnie niszczy również życie biologiczne w glebie (pożyteczne mikroorganizmy, niepatogenne grzyby i małe zwierzęta), które odpowiada za rozkład materii organicznej, udostępnianie składników odżywczych i wzrost roślin. Rośliny bardzo silnie reagujące, do których należą burak, kukurydza, groch siewny, lucerna i koniczyna, reagują nawet 25% zwyżką plonów pod wpływem tego zabiegu. Drugą grupę stanowią rośliny silnie reagujące, takie jak pszenica, jęczmień, rzepak, bobik, łubin biały i łubin wąskolistny, w przypadku których wapnowanie może skutkować 15% zwyżką plonu. Trzecia grupa roślin, w skład której wchodzą żyto, owies, ziemniak, len, łubin żółty i seradela, to rośliny reagujące około 7% zwyżką plonów w efekcie zastosowanego wapnowania.
Niezależnie od tego jakie rośliny uprawiamy (oprócz kwasolubnych gatunków) wapnowanie zawsze należy uwzględniać w kilkuletnich planach uprawy danego pola, szczególnie tam gdzie mamy problemy z jej odczynem lub strukturą.
Idealnym rozwiązaniem jest wapno granulowane bi calc+ jest ono przeznaczone do wszystkich rodzajów upraw, gdzie poprzez regulację poziomu pH gleby w optymalny sposób uruchamia zalegające w glebie mineralne składniki nawozowe (takie jak fosfor, potas, magnez, sód, miedź, cynk, mangan czy żelazo). Dostarcza ponadto niezbędnych substancji humusowych oraz stymuluje mikrobiologiczne środowisko gleby. Zastosowano tu w 100% reaktywną formę wapnia, o bardzo wysokiej zawartości tego pierwiastka (45% w przeliczeniu na CaO) która bardzo szybko reguluje odczyn gleby zapewniając optymalne warunki do maksymalnego pobierania przez roślinę pierwiastków nawozowych z gleby.
Dodatek najnowszej generacji substancji huminowych i fulwowych pochodzących z humifikacji ligniny nie z leonardytów utrzymuje właściwy poziom próchnicy, dzięki czemu wzrasta przyswajalność składników pokarmowych nawet o 20-40%.
Dzięki zastosowaniu innowacyjnej technologii produkcji, kwasy humusowe w połączeniu z jonami Ca oraz minerałami ilastymi w glebie są materiałem „klejącym”, czyli stanowiącym o zdolności do tworzenia struktury gruzełkowatej gleby, a więc gleby o dobrej strukturze, pozytywnie wpływającej na jej właściwości wodne, powietrzne i cieplne. Połączenie to wpływa również korzystnie na zachodząc w glebie procesy biologiczne oraz uruchamianie trudno przyswajalnych składników pokarmowych.
Kwasy humusowe, które są katalizatorem funkcji biologicznych tworzą środowisko, w którym pożyteczne bakterie glebowe mogą się prawidłowo rozwijać w optymalnych dla siebie warunkach. Zawarte w preparacie mikroorganizmy z grupy Bacillus sp. (w ilości 200×106 JTK – czyli jednostek tworzących kolonie) zapewniają bioróżnorodność ekosystemu glebowego, przywracają procesy próchniczne, wypierają gnicie materii organicznej i blokują rozwój infekcji. Dodatkowo odpowiadają za przyswajanie fosforu, mikroelementów z gleby oraz dostarczanie roślinom azotu w sposób ciągły, niwelując okresy niedobory tego pierwiastka. Dzięki temu, że w glebie dominuje pożyteczna mikroflora, proces humifikacji przebiega sprawnie, a szkodliwe gazy i toksyny nie są wydzielane. Bakterie zawarte w nawozie zasiedlają środowisko glebowe w naturalny sposób ograniczając występowanie i kumulowanie się szkodliwych patogenów, a ułatwiając rozkład materii organicznej i jej mineralizacje ograniczają również występowanie szkodników glebowych (np.: nicieni, śmietek i omacnicy) poprzez stworzenie im niekorzystnych warunków do zimowania i żerowania.
Wapno granulowane bi calc+ jest nawozem bezpiecznym zarówno dla roślin jak i organizmów glebowych, gdyż jedynie w sposób kontrolowany reguluje odczyn, nie niszcząc delikatnej równowagi ekosystemu glebowego.
Wapno posiada rejestrację MRiRW oraz certyfikat IUNG w Puławach dopuszczający go do stosowania w uprawach ekologicznych.
Źródło: dr. inż. Anna Ambroszczyk, Agrarius